استانداردهای آموزش عالی: از آرمان تا واقعیت

قرن بیست و یکم، قرن دانش بنیان نامیده شده است. در این راستا، از یک سو، نقش نظام‌های آموزش عالی در تولید، اشاعه و کاربست دانش در توسعة کشورها انکارناپذیر است و از سوی دیگر، با توجه به افزایش جمعیت دانشجویی در نظام‌های آموزش عالی در کشورهای مختلف و ناهماهنگی این افزایش با رشد سایر عوامل دروندادها و فرایندهای نظام‌های یاد شده، ارزیابی و ارتقاء مستمر کیفیت این نظام‌ها را الزامی کرده است؛ بدین جهت و نیز برای اطمینان یافتن از اینکه نظام‌های آموزش عالی در ایفای نقش یاد شده از کیفیت مطلوب برخوردارند، انجام ارزیابی مستمر نظام‌های آموزش عالی ضروری شده است. به همین منظور، تدوین استانداردهای آموزش عالی اهمیت یافته است. با توجه به این امر، برخی از کشورهای صنعتی در استانداردسازی و ارزیابی آموزش عالی فعال بوده و علاوه بر آن، در سه دهه گذشته اغلب نظام‌های آموزش عالی در مناطق مختلف جهان به انجام ارزیابی کیفیت مبادرت ورزیده‌اند. در آموزش عالی ایران نیز، برای انجام ارزیابی کیفیت، از اواسط دهة 1370 خورشیدی کوشش‌هایی آغاز شد. با توجه به نکات یاد شده، در این مقاله به سؤال‌های زیر پاسخ داده شده است: ارزیابی استانداردسازی در آموزش عالی چه سابقه‌ای دارد؟ تجربة ایران در ارزیابی آموزش عالی چیست؟ برای پاسخ دادن به این سؤال‌ها، از داده‌های پژوهشی موجود در سطح ملی و بین‌المللی استفاده شده و ضمن بررسی پیشینة پژوهشی، تجربه‌های انجام شده تحلیل می‌شوند.